کولونوسکوپ چیست
كولونوسكوپ دستگاهی است كه از يك لوله قابل انعطاف با قطری به اندازه قطر يك انگشت و طول حدود 5/ 1 متر تشكيل شده و به يك منبع نوری برای درون كولون و يك دوربین بسیار كوچك ويدئویی كه برای تصوير برداری از روده مورد استفاده قرار می گیرد مجهز می باشد . كو لونو سکوپ امكان تشخيص پوليپ ها ، تومور ها ، نقاط دچار خونریزی و التهاب را به پزشک معالج می دهد .
علل انجام كولونوسكوپی
جهت تشخيص بیماری كولون ،ركتوم و مقعد در كسانی كه دچار خونریزی بدون علت مشخص ، اسهال یا یبوست طول كشيده ، خون با چرک مخفی در مدفوع با درد قسمت تحتانی شكم هستند ، کولونو سكوپی انجام می شود .
1- در كسانی كه باريم انما در آنها اختلالاتی را نشان داده است .
2- جهت تشخیص بدخیمی ها و پوليپ های کولون
3- جهت پیشگیری بیماری های التهابی
4- جهت برداشت بيوبسی از بافت كولون
آمادگی های لازم برای كولونوسكو پی
1-از سه روز قبل از كولونوسكوپی باید رژیم غذایی خود را طبق برنامه زير تغيير بدهيد
از مصرف میوه ، سبزیجات ، حبوبات و مغزيجات پرهیز كنيد . مصرف دانه ها و تخم ها مثل خاكشبر ، تخم شربتی و اسفرزه و همچنین مصرف انگور و انار در اين مدت ممنوع میباشد . در اين مدت می توانید از نان ، برنج ، گوشت ، مرغ ، تخم مرغ پخته و سيب زمینی پخته استفاده كنيد . استفاده از آب میوه های صاف شده و مایعات در اين مدت توصیه می شود.
2-از24 ساعت قبل از زمان كولونوسكو پی بايد رژیم غذایی خود را طبق برنامه زير تغيير بدهید : در اين مدت تا زمان انجام كولونوسكوپی از خوردن هر گونه غذای جامد بپرهيزید . در اين مدت فقط مجاز به استفاده از رژیم مایعات صاف شده میباشد . رژیم مايعات صاف شده عبارتست از آبمیوه های صاف شده مانند آب سيب ، پرتقال ، لیمو و انگور صاف شده ،آب مرغ صاف شده و شفاف ، شربت آبلیمو يا هر گونه شربتی كه قرمز رنگ نباشد ، چای كم رنگ ، آب عسل ، آب کمپوت و آب . از مصرف شير ، دوغ ، ماست ، بستنی ، خاکشیر ، تخم شربتی و مانند آن بپرهیزید . استفاده از ژله های كم رنگ در اين روز مجاز میباشد . نمونه رژیم غذایی در اين روز عبارتست از : (صبحانه ) يك لیوان آبيموه صاف شده ، يك استكان چای (ميان وعده ) يك لیوان آبميوه صاف شده ، يك كاسه ژله (ناهار ) يك لیوان آبميوه صاف شده ، يك كاسه ژ له (ميان وعده ) يك لیوان آبميوه صاف شده(شام ) يك لیوان آبميوه صاف شده ، يك كاسه ژله .
3-تعدادی پودر پیدرولاكس ) معمولا 4 عدد ( برای شما تجويز شده است ، لازم است تمام پودر ها مصرف شود . روش مصرف بدين گونه است كه هر يك عدد پودر را در يك لیتر آب ( معادل 4 لیوان آب)ریخته وحل نمائيد . 3 لیتر از محلول تهیه شده يعنی (سه عدداز پودرها) رادر عصر روز قبل از كلونوسكوپی ميل نمائيد از ساعت 5 عصر شروع نموده و هر 51 دقيقه يك لیوان ميل نمائيد تا 1ليتر تمام شود.
نكته ها : از 2 ساعت قبل از كولونوسكوپی مصرف هر گونه مایعات و آب بايد متوقف شود . در صورت عدم توانایی خوردن محلول ها با سرعت ذكر شده در بالا ، محلول ها را طی مدت زمان بیشتری استفاده كنيد ( مثلا يك لیوان هر نيم ساعت ) . سرد كردن محلول ، نوشیدن با نی يا انداختن تکه های لیمو ترش در آن به قابل تحمل بودن آن كمك ميكند . تأكيد می شود همه پودرهای تجويز شده مصرف شوند ، در صورت مصرف كمتر پودرها ، آمادگی روده كافی نبوده و نتیجه كلونوسكوپی مطلوب نخواهد بود .
4-يك شیشه شربت سناگر اف ( يا 4 عدد قرص سی – لاكس ) عصر روز قبل از كولونوسكوپی ( ساعت 4عصر ) همراه با يك لیوان آب خورده شود .
5-از 24 ساعت قبل از كولونوسكوپی ، هر6ساعت 2 عدد قرص بيزاكوديل و 2 عدد قرص دايمتيكون استفاده شود
6- در صورتیکه حين مصرف داروها و محلول ها دچار حالت تهوع شديد ، از قرص ضد تهوع مانند قرص اندانسترون هر 8 ساعت يك عدد استفاده كنید–
7-در صو رتيكه دارو های ضد ديابت و انسولين مصرف می كنيد ، روز انجام كولونوسكوپی ، نصف مقدار روزهای قبل مصرف كرده ودر صورت استفاده از داروهای ضد فشار خون ، داروهای قلبی و ضد تشنج 0 . داروها طبق روال قبل با كمی آب مصرف شود
8-در صورت مصرف داروهای شل كننده خون مثل آسييرين ، كلوييدوگرل ( پلاويكس ، اوسويكس )، وارفارين و ريوازوكسابان و . ..، قبل از انجام كولونوسكوپی باید با پزشک خود مشورت كنيد زيرا احتمال دارد كه لازم باشد از چند روز قبل اين دارو ها را قطع نمابيد
9- قبل از مراجعه جهت انجام كولونوسكو پی موهای ناحيه مقعد را شیو نمایید
10- روز انجام كولونوسكو پی حتما با يك همراه مراجعه نمایيد .
11 – امكان رانندگی بعد از كولونو سکویی با آرا مبخش با بیهوشی وجود ندا رد
12- در صورت انصراف از كلونوسكويی حتماتا 3 روز قبل اطلاع د هيد
13 – قبل از انجام كولونو سکوپی در مورد نحوه ی انجام آن و عوارض احتمالی آن با پزشک خود مشورت كند . لطفا روز انجام كلونوسكوپی اين برگه را به همراه داشته باشد
. مراقبت بعد از كولونوسكوپی
پس از كلونوسكوپی به مدت 6 ساعت بیمار کنترل می شود . پس از انجام معاینات پزشکی به مدت 1 ساعت زمان می برد تا تأثيرات دارو كم شود . امكان دارد 24ساعت به طول انجامد تا تأثيرات داروهای مسكن و آرام بخش به صورت كامل از بين روند . فرد بایستی استراحت كند و در باقیمانده روز رانندگی نكند . در روزی كه قرار است معاینات لازم انجام شود می بایستی يك فرد همراه بیمار باشد . بیمار امكان دارد به مدت چندين ساعت پس از معاينه به نفخ شك دچار شود و با احساس تخليه گاز كند . امكان دارد قدم زدن برای بیمار مفيد باشد و از ناراحتی وی كم كند . امكان دارد به اندازه اندکی خون در مدفوع اول وی پس از معاینات پزشکی رويت شود كه اين امری طبیعی می باشدو چگونه خطری برای بیمار ندارد . اگر فرد دچار خونریزی شود و اين خونریزی ادامه پیدا كرد و دل درد شديد به پزشک متخصص مراجعه شود
منيع : درسنامه جا مع پرستاری . داخلی – جراحی كتاب آموزش به بیمار فاطمه غفاری – زهرا فتوكيان
