آرتروز مفصل زانو یا به عبارت ساده تخریب مفصل زانو از جمله بیماریهای ناتوان کننده و شایع در دنیا می باشد و امروزه عمل جراحی تعویض مفصل زانو به عنوان آخرین اقدام در خصوص درمان این بیماری انجام می شود .
علل:
مفصل زانو به دلایل مختلف مثل افزایش سن ، ضربه ، چاقی ، روماتیسم و … دچار تخریب غضروف سطح مفصل می شود و در نتیجه پدیده ناتوان کننده آرتروز آغاز می شود.
علائم :
آرتروز سبب درد ، محدودیت حرکات ، اختلال در راه رفتن ، اشکال در نشستن و برخواستن، عدم خم شدن زانو ، اشکال در تردد از پله می شود .
درمان:
۱- کاهش وزن
۲- فیزیوتراپی
۳- استفاده از عصا و زانو بند
۴- دارو درمانی
۵- عمل جراحی
عمل جراحی تعویض مفصل زانو با درصد موفقیت بالایی همراه بوده است ولی گاهی زانو به شکل کاملا طبیعی نخواهد شد. انجام بسیاری از کارهای روزانه وحتی حرفه ای آسانتر و بدون درد یا با درد بسیار کم خواهد شد. مفصل مصنوعی سالیان سال باقی خواهد ماند .طول عمر مفصل مصنوعی بی نهایت نمی باشد و بر اساس هر فرد و نحوه و میزان استفاده از مفصل ، عوامل خطر مثل ضربه ، عفونت ، روماتیسم ، پوکی استخوان ، چاقی ، سن بیمارمتغیر می باشد .
آمادگی های قبل از عمل:
1- آزمایشات و گرافی های لازم طبق دستور پزشک را انجام دهید .
2- عفونت های مخفی در محل های شایع مثل گوش ، دستگاه ادراری – تناسلی ، دهان و دندان را بررسی کنید (بهتراست هیچگونه عفونتی درهیچ نقطه از بدن وجودنداشته باشد . . اعمال دندان پزشکی خود را قبل از انجام عمل تعویض مفصل ران انجام دهید .
٣-در جهت کاهش وزن خود تلاش کنید .
4- مصرف داروهای خود را به پزشک اطلاع دهید .
5- سیگار نکشید و مصرف آن را قطع کنید .
مراقبت های پس از عمل تعویض مفصل زانو:
1- در روز های اول بعد از عمل افراد کمتری به ملاقات شما بیایند تا از طریق آنها عفونت به شما منتقل نشود یا دچار سرما خوردگی نشوید .
٢. بعدازعمل ممکن است به علت عدم تحرک،مصرف مسکن،نوع غذاو … به طورمختصر دچار یبوست شوید که به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید تا مشکل با دارو رفع شود .
٣. راه اندازی و حرکات مربوط به مفصل ران در بیمارستان و قبل از ترخیص انجام شود .
۴. قبل از ترخیص از بیمارستان نحوه مصرف داروها ، مراقبت از زخم ، پانسمان ، تاریخ مراجعه بعدی را کاملا مطلع شوید .
مراقبت های پس از ترخيص :
1- پانسمان زخم درچندروزاول روزانه تعویض شودوپس ازچندروزکه زخم ظاهری ، خشک وبدون هیچگونه ترشحی بودچندروزیکبارتعویض شود .
۲- هیچگونه پماد ، ضماد روی زخم استفاده نشود مگر اینکه پزشک معالج دستور داده باشد .
3- در صورت ترشح و قرمزی و تورم زخم ، تب بیش از ۳۸ درجه ، افزایش درد زانوی عمل شده ، مشکلات تنفسی ، درد قفسه صدری ، سرگیجه و گیجی به پزشک خود اطلاع دهید .
4- هنگام حمام کردن زخم نباید خیس شود ( استفاده از پانسمان ضد آب ). تا زمانی که توانایی راه رفتن و ایستادن و حفظ تعادل را ندارید با کمک یک همراه حمام کنید .
5-بخیه ها معمولا دو هفته بعد از عمل با نظر پزشک کشیده می شود و ۲۴ ساعت بعد از | آن اجازه شستشوی محل عمل را دارید .
6- ممکن است تا مدتی در محل عمل احساس گرمی کنید که به علت جذب بخیه هایزیرین می باشد که پس از اطلاع به پزشک بهبود می یابد .
7- قبل از هرگونه اقدام جراحی مثل دندان پزشکی ، سوند ادراری و … حتما به پزشکمربوطه وجود پروتز زانو را اطلاع دهید تا جهت جلوگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز شود .
8- دارو های خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید .
9-جهت راه رفتن از واکر و عصا استفاده کنید .
10-بعد از عمل حتی تا چند ماه ممکن است دردهای پراکنده ، کمی خشکی در حرکت زانو داشته باشید که به مرور کمتر خواهد شد . افرادی که دچار مشکلات کمری مثل دیسک کمری یا تنگی کانال نخاعی باشند این درد ها بیشتر است شود .
11- ممکن است حین حرکات صداهایی از مفصل شنیده شود که جای نگرانی ندارد .
12- راه رفتن معمولا روز اول یا دوم بعد از عمل آغاز می شود که ابتدا با واکر و به تدریج می شود .
پس از یک تا دو هفته تبدیل به عصای معمولی و بعد از مدتی در صورتی که پای دیگرمشکل نداشته باشد بدون عصا راه می روید .
13- فیزیوتراپی با نظر پزشک از روز بعد از عمل شروع می شود .
14.محدودیت غذایی خاصی بعد از عمل ندارید . در صورت فشار خون ، دیابت و یا بیماری کلیوی رژیم مربوطه را رعایت نمایید .
15.بروزلکه های خونریزی زیر جلدی اطراف زانو،ساق و ران ناشی از مصرف داروهای ضد انعقاد ی است و هیچ گونه نگرانی ندارد .در صورت افزایش آن با پزشک خود تماس بگیرید.
