روز جهانی بیماری دیابت 14 نوامبر برابر 24 آبان است. در ادامه تاریخ آن در تقویم سال 1401 و 2022، اطلاعاتی درباره تاریخچه و هدف روز، چیستی و عوارض آن را آورده ایم
دیابت ، بیماری قند ( به انگلیسی Diabetes) یا دیابت شیرین (به انگلیسی: Diabetes mellitus) یک نوع بیماری متابولیکی و مزمن است که نشانهٔ آن قند خون بالاتر از ۱۲۰(میلی‌گرم در دسی لیتر) در یک برههٔ طولانیست.
عناوین روز شمار هفته دیابت در سال 1401
ﺷﻌﺎﺭ ﻫﻔﺘﻪ ﺩﯾﺎﺑﺖ: » ﺑﺎ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﯾﺎﺑﺖ ﺍﺯ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﮐﻨﯿﻢ «
شنبه 21 آبان، ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﯿﺶ ﺩﯾﺎﺑﺖ، ﭘﯿﺸﮕﯿﺮﯼ ﻭ ﺷﯿﻮﻩ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﻟﻢ
یک شنبه 22 آبان، ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﯾﺎﺑﺖ، ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ
دوشنبه 23 آبان، ﺑﺎ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﯾﺎﺑﺖ ﺍﺯ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﮐﻨﯿﻢ.
سه شنبه 24 آبان، ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﯾﺎﺑﺖ، ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺍﻗﺒﺘﯽ
چهارشنبه 25 آبان، ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﯾﺎﺑﺖ، ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻭ ﺳﻼﻣﺖ ﺩﯾﺠﯿﺘﺎﻝ
پنج شنبه 26 آبان، ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﯾﺎﺑﺖ، ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﻣﺖ، ﭘﺰﺷﮑﺎﻥ، ﭘﺮﺳﺘﺎﺭﺍﻥ، ﻣﺮﺍﻗﺒﯿﻦ ﺳﻼﻣﺖ ﻭ …
جمعه 27 آبان، ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﯾﺎﺑﺖ، ﺩﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﻭ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺑﯿﻤﻪ ﻫﺎ
تاریخ روز جهانی دیابت
در تقویم جهانی روز ۱۴ نوامبر هر سال روز جهانی دیابت است، ۱۴ نوامبر ۲۰۲2 با ۲۴ آبان 1401 برابر است.
تاریخچه روز جهانی دیابت
فدراسیون بین‌المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۱ و در پاسخ به رشد روزافزون دیابت در تمامی جوامع بشری، روز ۱۴ نوامبر مصادف با سالگرد تولد فردریک بنتینگ (که به همراه دستیارش چارلز بست توانست داروی انسولین را در سال ۱۹۲۲ کشف کند) را به نام روز جهانی دیابت نامگذاری کردند. این روز در سال ۲۰۰۶ توسط سازمان ملل متحد به عنوان یک روز رسمی در تقویم جهان ثبت شد.
اهداف روز جهانی دیابت
اهداف اصلی روز جهانی دیابت عبارت‌اند از:
اطلاع‌رسانی گسترده به جوامع، سیاستمداران و ذی‌نفعان در سراسر دنیا برای توجه ویژه به دیابت
اطلاع‌رسانی گسترده از فعالیت‌های فدراسیون بین‌المللی دیابت و نقشی که این نهاد در جهت ارتقای آگاهی دنیا ایفا می‌کند
دیابت چیست؟
دیابت یک اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است که در آن یا انسولین به مقدار کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا می‌رود. زمانی که بدن یک شخص نتواند به اندازه‌ی کافی انسولین تولید کند یا انسولین تولید شده را درست استفاده کند، آن شخص به دیابت مبتلا خواهد شد.
انواع دیابت
دیابت وابسته به انسولین یا نوع یک: در این نوع بیماری دیابت، بیمار یا مقدار کمی انسولین تولید می‌کند و یا اصلاً تولید انسولین ندارد و در نتیجه فقدان انسولین، کنترل قند خون غیر ممکن است. معمولاً این نوع دیابت قبل از ۴۰ سالگی بروز می‌کند و اوج میزان وقوع آن در حدود ۱۴ سالگی است.
دیابت غیر وابسته به انسولین یا نوع دو: در این نوع بیماری دیابت، لوزالمعده انسولین تولید می‌کند اما نه به اندازه‌ای که قند خون را تنظیم کند و از سوی دیگر سلول‌های بدن در برابر انسولین مقاومت نشان می‌دهند. این نوع دیابت معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال بروز می‌کند.
دیابت دوران بارداری: دیابت حاملگی معمولاً بین هفته‌های ۲۴ و ۲۸ بارداری ظاهر می‌شود و عموماً پس از زایمان از بین می‌رود، چون در همه انواع دیابت، میزان قند یا گلوکز خون بسیار بالا می‌رود علائم و نتایج همه آنها یکسان است.
پیش دیابت چیست؟
قبل از ایجاد دیابت بسیاری از افراد مبتلا به پیش دیابت می شوند. میزان قند خون این افراد بالاتر از حد طبیعی است ولی نه به آن اندازه که در تعریف دیابت گنجانده شود. پیش دیابت بسیار شایع است، اما خبر خوب اینکه قابل برگشت هم هست.
- کاهش وزن: کاهش مقدار حتی کم وزن 5 تا 7 درصد می‌تواند تاثیر بسزایی داشته باشد.
- ورزش مداوم: 150 دقیقه در هفته ورزش مثل راه رفتن تند، یا سی دقیقه در روز، پنج روز در هفته
- تغذیه مناسب و سالم
- کنترل استرس
- چگونه تشخیص دهیم دیابت داریم؟
- نوشیدن زیاد مایعات و تشنگی بیش از حد
- پرخوری
- خوب است در صورت مشاهده‌ی این علائم، به پزشک مراجعه کنیم.
- تکرّر ادرار
- خستگی زیاد از حد
- مشکلات بینایی
- کاهش وزن
- عدم بهبود زخم و عفونت‌های عودکننده
عوارض دیابت
- کمای دیابتی: یک اختلال مربوط به سوخت و ساز است که در اثر افزایش میزان قند خون همراه با استون ایجاد می‌شود که سبب گیجی، سستی و بی‌حالی، احساس تشنگی شدید، خستگی و تنگی نفس شده و همچنین در بعضی موارد با اغما همراه است که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مرگ فرد شود.
- کمای هایپر اوسمولار: در افراد دیابتی نوع ۲ در صورتی‌که قند خون افزایش پیدا کند می‌تواند در نهایت به کمای هایپر اوسمولار یا کمای غیر اسیدوز بیانجامد.
- هیپو گلیسمی: میزان قند خون (گلوکز) فرد کاهش یافته در نتیجه دچار گیجی و سرانجام بیهوشی می‌شود و ممکن است نهایتاً به او تشنج نیز دست بدهد.
- هایپرگلیسمی: اصولاً هنگامی قند خون افزایش می‌یابد که بین نیاز و وجود انسولین در بدن نسبت مناسبی برقرار نباشد. مواردی که ممکن است به هایپرگلیسمی منجر شود شامل فعالیت بدنی کم، فراموشی تزریق انسولین یا مصرف دارو، بیماری‌ها و پرخوری
- عارضه چشمی: که ممکن است به نابینایی کامل ختم شود.
- نفروپاتی (بیماری کلیه): که ممکن است باعث از کارافتادگی کامل کلیه‌ها شود.
- نوروپاتی (آسیب دیدگی اعصاب): در صورت همراه شدن با مشکلات گردش خون ممکن است موجب ایجاد زخم شود که در نهایت به قطع عضو می‌انجامد.
- بیماری قلبی- عروقی: که بر روی قلب و رگ‌های خونی اثر می‌گذارد و یا ممکن است به سکته‌های قلبی (منجر به حمله قلبی) سکته مغزی (یکی از علل اساسی ناتوانی و مرگ در افراد دیابتی) منجر شود.
- پای دیابتی: عدم کنترل قند خون و عدم مراقبت صحیح از پاها، موجب ایجاد زخم‌هایی در پا می‌شود. این زخم‌ها می‌تواند به از کار افتادگی و قطع پاها منجر شود.
- عفونت لثه و دندان: افراد دیابتی بیشتر در معرض خطر عفونت لثه‌ها و پوسیدگی و لق شدن دندان‌ها هستند. لذا توصیه می‌شود بهداشت دهان و دندان را دقیقاً رعایت کنید.
پیشگیری از دیابت
برای پیشگیری از دیابت باید؛
- از مصرف غذاهای آماده مانند کالباس، سوسیس، انواع کنسروهاو پیتزا و… پرهیز کرد.
- غذاهای پرچرب و سرخ شده مانند انواع سس ها، سیب زمینی سرخ شده و… کمتر استفاده کنیم.
- مصرف نمک و غذاهای شور و پرنمک را تا حد امکان کم کنیم.
- میوه و سبزی ، ماهی ، تخم مرغ و حبوبات و انواع لبنیات از نوع کم چرب را به حد کافی مصرف کنیم.
- از مصرف زیاد مواد قندی و انواع شیرینی ها و نوشابه ها و آبمیوه های صنعتی که مهم ترین علت ابتلا شدن به دیابت است خودداری کنیم.
- با انجام روزانه یک ساعت ورزش و تحرک بدنی مانند انواع بازی های دارای حرکت ، فوتبال، طناب زدن و… از مبتلا شدن به اضافه وزن، چاقی و بیماری قند جلوگیری کنیم.
چه کسانی به دیابت مبتلا می‌شوند؟
همه افراد ممکن است به دیابت نوع دوم دچار شوند. با این وجود، عواملی وجود دارد که ممکن است شما را در خطر بیشتر ابتلاء به بیماری قرار دهد. این عوامل عبارت‌اند از:
- تجمع چربی در اطراف کمر و معده
- کم تحرکی و انجام ندادن حرکات ورزشی
- وزن بیش از حد
- سن بالای ۴۵ سال
- سابقه دیابت نوع دوم در خانواده
- ابتلاء به دیابت حاملگی
- فشار خون بالا
- تری گلیسیرید بالا
- پایین بودن تجمع لیپوپروتئین و کلسترول (پایین‌تر از ۳۵)
