روز جهانی رادیولوژی

17 آبان مصادف با 8 نوامبر روز جهانی رادیولوژی نام گذاری شده است .

در 8 نوامبر 1895،ویلهلم کنراد رونتگن،در حالیکه مشغول تحقیق پیرامون خواص پرتو های کاتدی(الکترون ها) بود،به صورت کاملا اتفاقی ،متوجه نوعی پرتو در لامپ کاتدی شد که آن را پرتو ی مجهول یا پرتو x نامید که بعد ها به یاد رونتگن،به آن پرتو رونتگن نیز گفته شد.
رونتگن تا 28 دسامبر 1895 خواص این اشعه را به طور کامل بررسی کرد و در مقاله ای دست نویس نتیجه ی آزمایشات خود را بیان کرد.نظر به برجسته بودن مقاله ی علمی او،اولین جایزه نوبل فیزیک در سال 1901 به ویلهلم کنراد رونتگن اعطا گردید.

کشف اشعه ایکس توسط , ویلهلم کنراد رونتگن و همزمان با آغاز Musculoskeletal Radiology بود. بطوریکه اولین رادیوگرافی از انسان ، از دست خانم Bertha ، همسر رونتگن ، در 22 دسامبر 1895 بعمل آمد . رونتگن دراولین روز سال 1896 گزارشی از تحقیقات اولیه خود و اولین تصویر X-Ray به دانشگاه های اروپا فرستاد که باعث شور و هیجان خاصی شد . در 13 ژانویه در یک نمایش اختصاصی و غیر رسمی دستاورد خود را به نمایش گذاشت.
بعداز اصرارهای زیاد از طرف دانشگاه ها، رونتگن ، در 23 ژانویه 1896 درسالن سخنرانی انستیتو فیزیک Wurzburg درهمان ساختمانی که در 18 نوامبر 1895 اشعه ایکس راکشف کرده بود درمورد کشف خود سخنرانی کرده از دست پرفسور آناتومی آقای von Kolliken ، رادیوگرافی کرد که باعث شد پرفسور، رونتگن را مورد تمجید و ستایش قرار بدهد و پیشــنهاد کــرد که پــدیـده جدید را اشعه رونتگن بنامند. بــنابراین توسط تصویربرداری از دست با استفاده از اشعه ایکس، رشته تخصصی پزشکی رادیولوژی و زیر رشته تخصصی Musculoskeletal Radiology همزمان بوجود آمدند.

بعد ازچندین هفته ازواقعه ، اهمیت کاربرد اشعه X درپزشکی سریعا” آشکار شد و اولین گزارش درمورد آن درمجله Nation در صفحه 101 ،30ژانویه 1896 چاپ نیویورک منتشر شد. اولین اشعه X ازلوله کروکس که دیواره آن شیشه ای بود، تولید می شد که این لوله ها آند نداشتند. اگر چه نتایج شگفت انگیز بود ولی تقریبا” غیر رضایت بخش بودند. درعرض چندین هفته محققان زیادی برای بهبود تکنیک ها وتصاویر حاصل از استخوان ، تلاش و کوشش کردندکه درطول ماههای آخر سال 1896 دو تکنولوژی مهم بوجود آمد. اولی طراحی تیوب توسط Sil Habert Jackson بود که یک صفحة پلاتینیوم را درمرکز لوله کروکس با کاتد خمیده ، قرار دارد. که اشعه های کاتد یک رابر روی یک نقطه کوچک در Target فوکوس می کرد که سریعا” مورد پذیرش همگان قرار گرفت که ازاین تیوب تصاویر شفاف رادیوگرافی حاصل می شد از این نوع تیوب ها در بازار لندن درهمان سال فروخته شد. دومی ، اسکرین های فلوروسنت بود. Thomas A.Edison با سعی در گسترش تکنولوژی اسکرین ، اعتبار زیادی به ان بخشید.
او هزاران کریستال رامورد آزمایش قرار داد و نهایتا” تنگستات کلسیم را پیشنهاد نمود البته بعلت دانه دانه بودن تصاویر که سبب غیر یکنواختی اسکرین می شد سریعا” مورد پذیرش قرار نگرفت . البته دراین زمان افراد زیادی بصورت مستقل روی صفحات اسکرین کارمی کردند. برای مثال فردی که دراثر شلیک توپ مجروح شده است، بااستفاده از تیوب کروکس و زمان اکسپوژر 20 دقیقه و تصویر با استفاده از اسکرین رادیوگرافی شده است. ( رادیوگرافی ها در دادستانی نیویورک آرشیو شده است )
درماههای اول بعد از کشف اشعه X یک فیلد دامنه دار در سطح بین المللی برای تهیه تصاویر دست بوسیله اشعه ایکس بوجود آمد.علت آن این بود که دستگاههای آن زمان فقط می توانستند از دست تصویر تهیه نمایند وقادر به تهیه تصویر از سایر قسمتهای بدن نبودند. خیلی از افراد قدرتمند و صاحب مقام آرزو داشتند ازدستشان تصویر X-Ray داشته باشند.تصاویردیگری از اشیاء کوچک ، موجوداتی مثل ماهی ها, دوزیستان و پرندگان تهیه شد .البته دراین زمان هنوز تصاویر نرمال و غیر نرمال شناخته نشده بودند. بعد از کشف اشعه X هردو ارگان نظامی و غیر نظامی برای درمان مجرحان Musculoskeletal همکاری می کردند بعنوان مثال بخش درمان ارتش انگلیس درسال 1896 دو دستگاه به همراه هیئت مربوطه به بخش ارتش مصری – سودان در آفریقا، اعزام کرد. صلیب سرخ جهانی درجنگ ترکیه – یونان در سال 1897 ازدستگاههای رادیولوژی استفاده کرد. و در سال 1898 از 17 دستگاه رادیولوژی در بیمارستان های عمومی و کشتی بیمارستانی ، درجنگ بین آمریکا- اسپانیا، استفاده شد که در بدو شروع جنگ جهانی رادیولوژی هنوز به بلوغ کامل نرسیده بود جنگ باعث شد تا تلاش و کوشش های فراوانی برای تربیت رادیولوژیست بعمل آید و نیز باعث اســتانداردشدن ، قابل دسترس بودن و ایمنی تجهیزات شد و نهــایــتا” مــنجر به گسترش تکنولوژی فلوروســکوپی شــد.

دراواخر 1897 ، ton , Mo مــوفــق به تهیــه یک کلیشـه رادیوگرافی از کل بــدن شد -( Whole Skeleton ) کل زمان تهیه فیلم 30 دقیقه بود که چندین مرحله جهت خنک شدن تیوپ قطع می شد که دراین رادیوگرافی از تیوب فوکوس دار استفاده شد . آقـای Arthur Wolfram Fuchs کارمند Eastmankodak درسال 1930 بوسیله بکار بردن فیلتر و اسکرین موفق به تهــیه تــصویر Whole – body درمدت زمان 2-1ثانیه شد ولی از Kvp75 و 100 ma = استفاده کرد. درحالیکه اولین تصویر Whole – body توسط مواد رادیواکـتیو در ســال 1970 بوسیله Michael B.D Cooke و Errin Daplam با استفاده از Technetium- 99m – Pertechnetate ضمن بررسی یک مریض که دچار رومـاتــوئــید آرتـریت بـود بوجود آمد .Raymond Damadian درسال 1986 موفق به تهیه تصویر از کل بدن بوسیله MRI شد که کل زمان 4.2 دقیقه و با Thicknet ، 5mm بود .
بعد از ماههای اولیه کشف اشعه X که همراه با تجربیات مجذوب کننده و کاربردی بود بعضی ار کاربران متوجه تغییرات در پوست به سبب کاربرد زیاد اشعه X شدند . این تغییرات پوستی، دردست بوجود آمد چون پـرتـوکاران اولـیه ازدســت بعنــوان وسیله ای برای بخــش میــزان قــدرت نــفوذپــذیری تیــوب استفــاده می کردند. چنــدین نفــر دراوایل جان خود را از دست دادند که یکی از آنها Mihran Krikor kassabian از فیلادلفیا بود که وی یکی از پیشــکسوتان رادیولوژی و فردی محــقق دانشــمند بود که از وی بعنوان اولین شهید رادیـولوژی اسم برده شده است . اولین کتابی که درآن راجع به X-Ray نوشته شـده اسـت در سـال 1896 چاپ شد ه است که دربــاره اســـاس X-Rayو تکنیــک هـای اولیــه آن زمــان بحث شــده اســـت و نــیز دارای چنــدین تصویر از دســت و پــای انســان است . سومین سری انتشارات در فاصـله زمانــی 1910-1900 بوجود آمـد که مــی تــوان گــفت اولین کتابهای textرادیولوژی می باشـندکه برای استفاده پــزشـکانــی که با X-Ray کــار می کردنــد ، منتــشر شــد.

دستگاههای رادیولوژی

شکل کلی دستگاههای رادیولوژی بسته به اینکه به چه منظوری (تشخیصی یا درمانی) ساخته شده باشند، فرق می‌کند. ولی بطور کلی در یک دستگاه رادیولوژی عمومی لامپ تولید کننده اشعه ایکس با بازویی به پایه‌ای که می‌تواند در مسیرهای مختلف حرکت کند وصل شده تا بتوان اشعه ایکس را بطور دلخواه در جهات متفاوت متمرکز نمود. در این دستگاهها گذشته از امکاناتی که برای پرتو درمانی و یا تابش پرتوها برای عکسبرداریها فراهم شده است، گاهی وسایلی نیز برای رؤیت همزمان تصویر قسمتی از بدن که مورد تابش اشعه قرار گرفته، استفاده می‌شود.

روشهای تصویری مورد استفاده در پرتوشناسی

روش‌های زیر برای تشخیص مورد استفاده یک رادیولوژیست میتوانند قرار بگیرند:

روشهای پرتوی یونیزان

• رادیوگرافی

• فلوئوروسکپی

• مقطع‌نگاری رایانه‌ای

• ماموگرافی

 روشهای پرتوی غیر یونیزان

• ام آر آی

• سونوگرافی

• مقطع‌نگاری همدوسی اپتیکی

سایت تصویربرداری بیمارستان خانواده اصفهان (رادیولوژی، سونوگرافی، سی تی اسکن، سنجش تراکم استخوان)

رئیس بخش : آقای دکتر کامران حامی

مسئول فنی : آقای دکتر کامران حامی

مسئول واحد : خانم سمیرا رضایی

مسير دسترسي : ساختمان مرکزی شماره 17، قسمت کلینیک، طبقه همکف، ابتدای راهرو

اطلاعات تماس : داخلي 3395-3422

شرح خدمات :

این واحد کلیه امور مربوط به انجام گرافی های مختلف که از جمله گرافی های ساده، گرافی های رنگی تحت فلوروسکوپی و گرافی های خاص شامل OPG دندان و لترال سفال و ماموگرافی دیجیتال می باشد، را انجام می دهد.

واحد سونوگرافی

واحد سونوگرافی در شیفت صبح دایر می باشد که مجهز به دستگاه سونوگرافی داپلر می باشد که در ساعات مقرر آماده ارائه خدمت به بیماران محترم می باشد.

واحد سی تی اسکن

واحد سی تی اسکن بیمارستان خانواده از خرداد ماه سال 1396 به بهره برداری رسید. دستگاه سی تی اسکن این بیمارستان اولین دستگاه در اصفهان می باشد که قابلیت انجام نمونه برداری با استفاده از فلوروسکوپی را دارد. در سی تی اسکن مولتی اسلایس کلیه سی تی اسکن های اندام های داخلی (مغز، ریه، شکم و لگن، عروق ریه) قابلیت بازسازی سه بعدی را دارا می باشد. همچنین بیوپسی تحت گاید سونو نیز در این واحد انجام می شود.

سایر خدماتی که در این مرکز در واحد تصویر برداری انجام می گردد عبارت است از:

• نمونه برداری (بیوپسی) از کلیه توده ها، ابلیشن توده ها، (ندول تیروئید، لنف آدنوپاتی و …) توسط الکل، گاید وایرگذاری توده های سینه تحت گاید سونوگرافی.
• کاتتر گذاری جهت تخلیه آبسه و سایر کالکشن های حفره شکم و قفسه سینه و اندام ها تحت هدایت سونوگرافی و در صورت لزوم سی تی اسکن.
• ابلیشن توده ها توسط ماکروویو و RF تحت گاید سونوگرافی و سی تی اسکن
• سی تی آنژیوگرافی های اندام ها، گردن، مغز و سی تی آنژیوگرافی عروق ریه جهت بررسی PTE، همچنین در سی تی اسکن مولتی اسلایس این مرکز بازسازی 3D یا سه بعدی قابل انجام می باشد.

سنجش تراکم استخوان:

بیمارستان تخصصی خانواده مجهز به یکی از پیشرفته ترین و به روز ترین دستگاه های سنجش تراکم استخوان BMD Full body در شیفت های صبح و عصر (به غیر از روزهای تعطیل) آماده ارائه خدمت به مراجعین محترم می باشد.