مصرف دخانیات:
راهنمای ترک سیگار
تنباکو طیف وسیعی از بیماریها را ایجاد میکند. استعمال سیگار عامل 30 % تمام موارد بروز بیماری ایسکمیک قلبی، 90 % سرطانهای ریه، 75 % بیماریهای مزمن انسدادی ریوی (ریه سیگاری ها) و 6% شکستگیهای لگن است. نه تنها اين بیماریها در افراد سیگاری بیشتر اتفاق می افتد بلکه در سنین پایین تری نیز نسبت به غیرسیگاریها رخ میدهند. برای مثال مطالعات دانمارکی ها نشان میدهد که در بین بیماران دچار سکته مغزی، سیگاریها 10 سال زودتر از غیرسیگاریها دچار این عارضه میشوند و مطالعات جمعیت شناسی نشان میدهند که تعداد بستری سیگاریها دو برابر افراد غیرسیگاری است.
تعداد قابل توجهی از بستریهای بیمارستانی ناشی از شیوه زندگی بیماران است. بیماریهای مرتبط با سیگار عامل 30 % تمام بستریها در یک بخش پزشکی معمولی است. همچنین، تنباکو نقش غیرمستقیمی در دیگر موارد بستری ایفا میکند. همچنین سیگار بر روی نتایج درمان نیز تاثیرگذاراست. این موضوع اثبات شده است که درمان طبی هیپرتانسیون، درمان رادیوتراپی سرطانهای سر و گردن، درمان آرتریواسکلروز و زخمها در بیماران سیگاری نسبت به غیر سیگاریها کمتر موثر است. استعمال سیگار بر سیستم ایمنی تاثیر گذاشته و در افزایش طول مدت بستری بیماران دچار عفونت بستری در بیمارستان نقش دارد.
وضعیت بالینی دراز مدت و پیش آگهی بیماران نیز تحت تاثیر قرار میگیرند. این امر به خوبی ثابت شده است که بیمارانی که به دنبال انفارکتوس میوکارد اقدام به ترک سیگار میکنند، ریسک عود را در دو سال آتی تا 50 درصد کاهش میدهند. بیماران سیگاری تقریبا دو برابر غیرسیگاریها مجددا در بیمارستان بستری میشوند. مطالعات نشان میدهد که میزان متوسط بستریهای مجدد بین 16 تا 27 درصد است؛ به خصوص در این میان، بیماران دچار بیماری ایسکمیک قلبی، ریه های سیگاری و سرطان ریه بالاترین میزان بستری مجدد را تشکیل میدادند. ترک سیگار تاثیر اثبات شده بر علایم و سلامت دارد. رابطه نسبی مستقیمی بین مدت زمان سپری شده از ترک سیگار و کاهش خطر بیماری وجود دارد. مطالعات اخیر ثابت کرده اند که حتی ترک سیگار در سن 65 سالگی، تاثیر مثبتی بر روی سلامتی و کاهش بیماریزایی دارد، ولی با این حال کاهش مقدار مصرف آن، نقش قطعی ایفا نمیکند.
سیگاری های غیر فعال ( ثانویه ):
بیش از 45% ایرانیان در محل کار یا خانه خود در معرض مستقیم دود سیگار قرار دارند. ترکیبات نیکوتین خون نیمی از کودکان ایرانی بالاتر از حد مجاز است و والدین بسیاری از این کودکان حتی یک بار نیز سیگار مصرف نکرده اند. نیمی از کودکان جهان (حدود 344 میلیون نفر) در معرض استنشاق دود تحمیلی سیگار قرار دارند.
زنان سیگاری که شوهران سیگاری دارند، 6 برابر زنان سیگاری که همسرشان سیگار نمی کشد و 58 برابر زنان غیر سیگاری؛ در معرض ابتلا به سکته های مغزی هستند. بیش از 74 درصد موارد ابتلای سرطان ریه در غیر سیگاری ها ناشی از دود غیر مستقیم سیگار کشیدن اطرافیان است.
مزایای ترک سیگار:
مزایای طولانی مدت ترک سیگار فوق العاده است. بنابر گفته انجمن قلب آمریکا طول عمر غیر سیگاری ها به طور متوسط 14 سال بیشتر از سیگاری ها است.
بعد از ترک سیگار در بدن شما چه اتفاقاتی رخ میدهد؟
20 دقیقه بعد از ترک سیگار
اثرات ترک از همان دقایق اولیه نمود عینی پیدا میکنند. کمتر از 20 دقیقه بعد از کشیدن آخرین سیگارتان ضربان قلب شما کم کم به سطح اولیه باز میگردد.
2 ساعت بعد از ترک سیگار
بعد از 2 ساعت فشارخون و ضربان قلب شما تا سطح نرمال خود پایین می آید. ممکن است کم کم نبود نیکوتین را احساس کنید.
12 ساعت بعد از ترک سیگار
فقط طی 12 ساعت بعد از ترک سیگار منو اکسید کربن در بدن شما تا حد نرمال پایین می آید و اکسیژن موجود در خونتان تا سطح نرمال بالا میرود.
24 ساعت بعد از ترک سیگار
حمله قلبی در سیگاری ها 70 درصد بیشتر از غیر سیگاری هاست. باور کنید یا نه، فقط یک روز کامل بعد از ترک سیگار ریسک حمله قلبی شروع به کم شدن می کند.
48 ساعت بعد از ترک سیگار
در این زمان نیکوتین بدن شما تمام شده است و حس چشایی و بویایی شما به سطح معمول باز میگردد.
2 تا 3 هفته بعد از ترک سیگار
شما متوجه میشوید که میتوانید بدون احساس ضعف و خستگی به فعالیت بدنی و ورزشی بپردازید. این زمانی است که بیشتر افراد نشانه های ترک نیکوتین را پشت سر گذاشته اند.
1 تا 9 ماه بعد از ترک سیگار
تقریبا بعد از یک ماه، ریه های شما شروع به بازسازی خود می کنند. مژک ها نیز خودشان را احیا می کنند و عملکردشان را بهبود می بخشند.
1 سال بعد از ترک سیگار
بعد از یک سال خطر بیماری های قلبی نسبت به زمانی که سیگار می کشیدید تا 12 درصد کاهش می یابد.
5 سال بعد از ترک سیگار
5 تا 15 سال بعد از ترک سیگار خطر سکته برای شما مانند کسی است که تا به حال سیگار نکشیده است.
10 سال بعد از ترک سیگار
اگر 10 سال از ترک شما میگذرد ریسک فوت ناشی از سرطان ریه در شما 50 درصد کمتر از سیگاری هاست. خطر ابتلا به سرطان دهان، گلو، مری، مثانه، کلیه، و لوزالمعده نیز در شما کاهش می یابد.
چگونه می توانم سیگار را ترک کنم؟
گام اول:
- دلایل خود را برای ترک سیگار فهرست کنید و روزانه چندین مرتبه آنها را بخوانید.
- بسته سیگار خود را با کاغذ و کش ببندید. هر بار که سیگار کشیدید، زمان آن؛ احساس خودتان و میزان اهمیت سیگار را از 1 تا 5 یادداشت کنید.
- بسته سیگار را دوباره با کاغذ و کش ببندید.
گام دوم:
- همواره فهرست دلایل خود برای ترک سیگار را بخوانید و در صورت نیاز مواردی را به آن اضافه کنید.
- با خود کبریت حمل نکنید و سیگار را دور از دسترس خود قرار دهید.
- هر روز سعی کنید در مواردی که می توانید و سیگار کشیدن برای شما اهمیت ندارد، آن را مصرف نکنید.
گام سوم:
- اقدامات گام دوم را ادامه دهید. تاریخی را برای ترک کامل سیگار تعیین کنید.
- تا زمانی که بسته سیگار را تمام نکرده اید، بسته سیگار جدیدی نخرید.
- سعی کنید برای یکبار هم که شده، 48 ساعت سیگار نکشید.
گام چهارم:
- سیگار را به طور کامل ترک کنید. تمامی کبریت ها و سیگارها را دور بریزید. زیر سیگاری و فندک ها را پنهان کنید.
- خود را مشغول کنید. به سینما بروید، ورزش بکنید، پیاده روی و دوچرخه سواری نمایید.
- از وضعیت هایی که سبب تحریک شما به مصرف سیگار می شوند، دوری کنید.
- جایگزین سالمی را برای سیگار پیدا کنید.
- از آدامس های بدون شکر یا آدامس های نعنایی استفاده کنید.
- سعی کنید دست و دهانتان مشغول باشد، از یک برش کرفس یا هویج خرد شده استفاده کنید.
- زمانی که احساس وسوسه به سیگار کشیدن می کنید، سعی کنید نفس عمیقی بکشید.